Çarşamba Söyleşilerinin bu haftaki konuğu arkeolog Levent Kutbay oldu.1998 yılında, Kuşadası Dilek Yarımadası Milli Parkı’nın, Kavaklıburun ile Karasu koyları arasında sahile vuran Balaenoptera pysalus türü Uzun Balinayla ilgili bir sunum gerçekleştirdi.Levent Kutbay, Uzun Balinanın ilginç hikayesini ve başından geçenleri, ayrıca balina nasıl bir hayvan olduğunu, nasıl evrimleştiğini, Akdeniz’de ki balina türleri ve Uzun Balinanın şaşırtıcı özelliklerini de sunumunda yer verdi.

Balina milli parkta tespit edildikten sonra, o yıllarda Kuşadası Belediyesi Çevre Sağlığı bölümünde uzman olarak çalışan Dr. Ayşe Günbey Şerifoğlu, TÜDAV (Türk Deniz Araştırmaları Vakfı)’la iletişime geçtiği ve TÜDAV’dan hidrobiyolog İdil Öz’le birlikte balinanın bilimsel araştırmasının yapıldığını, incelemeler sonunda balinanın, Doğu Akdeniz kıyılarında ender görülen Fin Balinası / Uzun Balina (Lt. Baleoneptera physalus) denilen türe ait olduğunu söyledi.

İncelemede balinanın 2 ay kadar önce öldüğü, 14,5 m boyunda olduğu ve 7-8 aylık olduğu tahmin edilmiştir.

Balinanın dokuları temizlenerek, iskeleti Ege Üniversitesi’nden Tabiat Tarihi Müzesi’nden Mustafa Karacalar ve heykeltraş Bilter Anı’nın çalışmalarıyla 2000 yılında eski belediye binasının içerisinde asılarak Türkiye’nin bir ilki olarak sergilenmeye başlanmıştır.

Uzunca bir süre belediye de sergilenen balina daha sonra Güvercinada iç kaleye taşınmış ve burada arkeolog Levent Kutbay tarafından restorasyonu yapılarak kemikleri birleştirilip ziyaretçilere sergilenmeye başlanmıştır. Güvercinada’nın restorasyonunun yapıldığı yıllarda içeriye sızan tinerciler tarafından bazı kemikleri tahrip edilmiştir.

Günümüzde Güvercinada’da ki iç kale Deniz Ticaret Tarihi Müzesi haline getirilmiş, balina iskeleti sanat tarihçisi Ersin Serçek ve arkeolog Umut Kardaşlar tarafından tekrar bir restorasyondan geçirilerek müzede sergilenmeye başlanmış ve ziyaretçilerin ençok ilgisini çeken köşelerinden biri olmuştur.

Yapılan sunumdan sonra arkeolog Levent Kutbay’a, sanat tarihçisi Ersin Serçek ve arkeolog Umut Kardaşlar tarafından EKODOSD’un teşekkür belgesi takdim edilmiştir.

EKODOSD/KUŞADASI